این شرکت سال ۱۴۰۱ را در حالی آغاز می‌کند که در واپسین روزهای سال ۱۴۰۰ موفق به رونمایی از بازار آتی نفتا و متانول شد؛ بازاری که نخستین و البته مهم‌ترین قدم‌ بورس انرژی ایران برای رسیدن به مرجعیت قیمت‌گذاری در منطقه است. از سویی دیگر، مرور آمار معاملات این شرکت بیان‌گر این نکته است که ارزش مجموع معاملات این شرکت نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد قابل‌توجهی داشته‌ و در این افزایش قراردادهای سلف موازی استاندارد با سررسید یک‌سال و بیش‌تر نقش پررنگی داشته‌اند.

آمار معاملات بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰

حجم معاملات بازار هیدروکربوری بورس انرژی ایران در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰، هفت میلیون و ۶۲۲ هزار و ۷۵۹ تن به ارزش یک میلیون و ۵۳ هزار و ۲۲۵ میلیارد ریال بود که از این میزان دو میلیون و ۳۰۷ هزار و ۵۲۱ تن آن با ارزشی معادل ۲۵۴ هزار و ۱۹۴ میلیارد ریال در رینگ داخلی و پنج میلیون و ۳۱۵ هزار و ۲۳۸ تن آن به ارزش ۷۹۹ هزار و ۳۱ میلیارد ریال آن در رینگ بین‌الملل معامله شد.
در سالی که گذشت تابلو برق (بازار فیزیکی و سلف موازی استاندارد برق) شاهد معامله ۱۱ میلیارد و ۶۲۰ میلیون و ۵۰۳ هزار و ۲۴ کیلووات ساعت به ارزش ۶ هزار و ۷۳۵ میلیارد ریال بود، هم‌چنین در تابلو اوراق سلف موازی با سررسید یک‌سال و بیش‌تر نیز ۳۶ میلیون و ۷۳۵ هزار و ۵۶۳ قرارداد با ارزشی معادل ۴۱۳ هزار و ۳۹ میلیارد ریال معامله شد.
بازار قراردادهای آتی که در اواسط اسفندماه سال گذشته راه‌اندازی شد نیز میزبان معامله ۴۸ قرارداد بود که ۹ میلیارد ریال ارزش داشتند، هم‌چنین در سال گذشته ارزش بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله نیز ۱۳ هزار و ۱۹۸ میلیارد ریال بود.

مقایسه آمار معاملات بورس انرژی ایران در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰/ رشد ۱۴۶ درصدی ارزش معاملات بازار فیزیکی این بورس

مجموع ارزش معاملات بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰، یک میلیون و ۴۸۶ هزار و ۲۰۵ میلیارد ریال بود که در مقایسه با ارزش معاملات در سال ۱۳۹۹ که یک میلیون و ۳۱۶ هزار و ۳۹۰ میلیارد ریال بود، ۱۳ درصد افزایش یافته‌است.
بازار فیزیکی بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰ میزبان معامله ۲ میلیون و ۴۸۲ هزار و ۸۳۴ تن انواع فرآورده‌های هیدروکربوی به ارزش۲۸۹ هزار و ۲۷۳ میلیارد ریال در رینگ داخلی بود که این رقم در مقایسه با سال ۱۳۹۹ از نظر حجم و ارزش به ترتیب ۱۴ درصد و ۱۴۶ درصد افزایش یافته‌است.
رینگ بین‌الملل بازار فیزیکی نیز در سال ۱۴۰۰ میزبان معامله پنج میلیون و ۱۳۹ هزار و ۹۲۵ تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش ۷۶۳ هزار و ۹۵۱ میلیارد ریال بوده که نسبت به سال ۱۳۹۹ از نظر حجم و ارزش به‌ترتیب ۶۳ و ۱۸ درصد کاهش یافته‌است؛ تحریم‌های ظالمانه، افزایش تنش‌ها میان برخی کشورها در جهان و درنهایت نوسانات بازار ارز در سال گذشته موجب بالا بردن ریسک دادوستد در رینگ بین‌المللی شد و به همین ترتیب آمار معاملات رینگ صادراتی بورس انرژی ایران کاهش یافت.
در مجموع حجم معاملات کل بازار فیزیکی بورس انرژی ایران از ۱۶ میلیون و ۱۵۸ هزار و ۲۴۴ تن در سال ۱۳۹۹ به هفت میلیون و ۶۲۲ هزار و ۷۵۹ تن در سال ۱۴۰۰ رسیده است، هم‌چنین ارزش معاملات نیز از یک میلیون و ۴۶ هزار و ۲۸۴ میلیارد ریال به یک میلیون و ۵۳ هزار و ۲۲۵ افزایش یافته‌است.
بازار فیزیکی برق و سلف برق در سال ۱۴۰۰ شاهد معامله ۱۱ میلیارد و ۶۲۰ میلیون و ۵۰۳ هزار و ۲۴ کیلوووات ساعت به ارزش شش هزار و ۷۳۵ میلیارد ریال بود که حجم و این ارزش معاملات در مقایسه با سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۲۱ درصد و ۴۴ درصد افزایش یافته‌است.
بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰ تعداد ۳۶ میلیون و ۷۳۵ هزار و ۵۶۳ قرارداد سلف موازی استاندارد با سررسید یک‌سال و بیش‌تر را شاهد بود که این عدد در مقایسه با ۲ سال قبل ۴۸درصد افزایش داشت. هم‌چنین ارزش این معاملات ۴۱۳ هزار و ۳۹ میلیارد ریال بود و این عدد نیز با رشدی ۶۳ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۹ مواجه بود.
در بازار سایر اوراق بهادار قابل‌معامله این شرکت نیز تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری از ۱۹۶ میلیون و ۱۹۲ هزار و ۴۴۵ تعداد واحد سرمایه‌گذاری در سال ۱۳۹۹ به ۱۱ میلیون و ۲۹۵ هزار و ۹۰۲ تعداد واحد سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۰ رسید و روندی کاهشی را تجربه کرد. هم‌چنین ارزش این معاملات نیز از یک‌هزار و ۹۹ به ۸۱ میلیارد ریال رسید.
ارزش اوراق گواهی ظرفیت که بخشی دیگر از بازار سایر اوراق بهادار قابل‌معامله در بورس انرژی است نیز از ۹ هزار و ۹۸۱ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ به ۱۳ هزار و ۱۱۷ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۹ رسید و رشدی ۳۱درصدی را تجربه کرد.

تامین مالی ۲۱۴ میلیارد ریالی از طریق بورس انرژی ایران

مجموع تامین مالی صورت گرفته از طریق انتشار اوراق سلف موازی استاندارد در ۱۲ماهه ۱۴۰۰ در بورس انرژی ایران، ۲۱۴ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال بوده است که از این مقدار ۵۴ درصد به ارزش ۱۱۵ هزار میلیارد ریال به وزارت امور اقتصادي و دارايی به نمايندگی از دولت جمهوري اسلامی ايران، پنج درصد به ارزش ۱۰ هزار میلیارد ریال به شرکت پتروشیمی مرجان، ۱۴ درصد به ارزش ۳۰ هزار میلیارد ریال به شرکت پتروشیمی بوشهر، هزار میلیارد به شرکت تولید نیروی برق آبادان، ۷۵۰ میلیارد ریال به شرکت توليد و مديريت نيروگاه زاگرس کوثر، ۶ درصد به ارزش ۱۳ هزار میلیارد ریال به شرکت برق منطقه‌اي گيلان، ۹ درصد به ارزش ۲۰ هزار میلیارد ریال به شرکت توسعه نفت و گاز صبا اروند، ۱۱ درصد به ارزش ۲۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال به شرکت مادر تخصصی توليد نيروي برق حرارتی و یک درصد به ارزش ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال نیز به شرکت توسعه منابع آب و نيروي ايران تعلق دارد.
اوراق سلف موازی استاندارد یکی از جذاب ترین شیوه‌های تامین مالی شرکت های تولیدی در بورس انرژی است. با این اوراق، هر عرضه‌کننده که در بورس انرژی پذیرش شده‌باشد، هنگام نیاز به نقدینگی، برای تأمین سرمایه در گردش خود اقدام به انتشار اوراق سلف موازی استاندارد می‌کند. این اوراق عموما به‌صورت یک‌ساله چاپ و عرضه می‌شود و اگر خریدار، اوراق را تا زمان سررسید یک‌ساله آن حفظ کند از سودی در حدود ۱۸ درصدی برخوردار می‌شود؛ البته این سود در تامین مالی‌های انجام شده متفاوت بوده است. این اوراق، مزیت دیگر این اوراق برای عرضه‌کنندگان این است که موجب می‌شود ناشر بدون آن که در مسیر پرپیچ‌وخم دریافت وام و اعتبار بانکی گرفتار شود، نقدینگی موردنیاز خود را تأمین کند.

۱۰ کالا با بیش‌ترین حجم معاملات/ نفتای سبک سکان‌دار معامله در رینگ صادراتی

بیش‌ترین حجم کالای معامله شده در رینگ بین‌الملل مربوط به نفتای سبک ‎است که ۲۸ درصد از حجم معاملات را به خود اختصاص داده و پس از آن گاز مایع، نفتا، ته مانده برج تقطیر و نفتای کامل به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در رینگ داخلی نیز در صدر ۱۰ کالا با بیش‌ترین حجم معامله، به ترتیب میعانات گازی با ۱۹ درصد، متانول با ۱۶ درصد و نفتای سبک با ۱۴ درصد قرار دارند.

قیمت بالای فرآورده‌های نفتی عامل اصلی پایین بودن معاملات

در رینگ داخلی بورس انرژی ایران حجم معامله، عرضه و تقاضای سال ۱۴۰۰ به‌ترتیب ۲ میلیون و ۳۰۷ هزار و ۵۲۱، چهار میلیون و ۱۲۹ هزار و ۳۰۰ و ۲ میلیون و ۸۴۲ هزار و ۶۱ تن بوده و هم‌چنین نسبت تقاضا به عرضه در این رینگ ۶۹ درصد، نسبت معامله به عرضه ۵۶ درصد و نسبت معامله به تقاضا ۸۱ درصد بوده‌است. تمام نسبت‌ها در رینگ داخلی از ۵۰ درصد بالاتر است و این آمار نشان می‌دهد بازار وضعیت نسبتا خوب و متعادلی داشته‌است.
حجم معامله، عرضه و تقاضا در رینگ بین‌الملل این شرکت نیز در سالی که گذشت به ترتیب، پنج میلیون و ۳۱۵ هزار و ۲۳۸، ۱۷ میلیون و ۶۱ هزار و ۱۱۷ و ۱۱ میلیون و ۶۶۱ هزار و ۵۳۷ تن بوده و نسبت تقاضا به عرضه در این رینگ ۶۸ درصد، نسبت معامله به عرضه ۳۱ درصد و نسبت معامله به تقاضا ۴۶ درصد بوده‌است. وضعیت ارقام در رینگ صادراتی با رینگ داخلی مقداری متفاوت است و بالابودن قیمت تعیین‌شده فرآورده‌های نفتی عامل اصلی پایین بودن نسبت تقاضا به عرضه و نسبت معامله به عرضه است. در این میان برای تبیین وضعیت معامله به تقاضا باید به بالا بودن تعداد خریداران و رقبا نیز در کنار بالا بودن قیمت اشاره کرد، که به این ترتیب اجازه معامله تمام حجم تقاضای موردنظر را به معامله‌گران نمی‌دهد.

کشف پریمیوم جلودار قراردادها در عرضه و معامله

۷۲ درصد از حجم عرضه انواع فرآورده‌های هیدروکربوری در سال ۱۴۰۰ به کشف پریمیوم تعلق دارد، ۲۱ درصد به قراردادهای نقدی، ۶ درصد قراردادهای نسیه و یک‌درصد نیز مربوط به قرارداد سلف می‌شود.
۶۲ درصد حجم معاملات انواع فراورده‌های هیدروکربوری در سال گذشته در بورس انرژی ایران را نیز کشف پریمیوم تشکیل داده‌است، ۲۴ درصد آن را نقدی، ۱۰ درصد نسیه و سه درصد باقی‌مانده به قرارداد سلف تعلق دارد.

۱۰ شرکت با بیش‌ترین حجم عرضه/ نفت ستاره خلیج فارس با ۲۸درصد جایگاه نخست رینگ صادراتی را از آن خود کرد

در سال گذشته در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۲۸ درصد، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با ۱۴ درصد، شرکت پتروشیمی بندر امام با ۱۳درصد، شرکت پتروشیمی نوری و شرکت پتروشیمی پارس با ۱۲ درصد و شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی با ۱۰ درصد به ترتیب بیش‌ترین حجم عرضه را داشتند.
هم‌چنین شرکت پالایش نفت تهران با ۲۰ درصد، شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی با ۱۴ درصد، شرکت پالایش نفت بندرعباس و شرکت پتروشیمی بوعلی سینا با ۱۱ درصد، شرکت‌ پالایش نفت اصفهان و شرکت پالایش نفت آبادان با ۹ درصد، شرکت‌های زغال سنگ پروده طبس و پالایش نفت امام خمینی شازند با هفت درصد و شرکت‌های پتروشیمی زاگرس و پالایش نفت کرمانشاه با ۶ درصد به ترتیب بیش‌ترین حجم عرضه در رینگ داخلی را دارند.

در بازار برق چه خبر بوده‌است؟

بیش‌ترین تعداد قرارداد معامله شده در بازار مشتقه تابلو برق به نيروگاه شهيد منتظري ۱.پرشين فولاد با ۲۶،۵ درصد تعلق داشته‌است، پس از آن به‌ترتیب نيروگاه رامين با ۱۴،۲ درصد، نيروگاه گتوند با ۱۳،۷ درصد و نيروگاه شازند با ۱۲،۵ درصد، بیش‌ترین تعداد معامله در بازار مشتقه تابلوی برق را داشتند.
بیش‌ترین حجم عرضه‌ها در تابلو برق بازار فیزیکی نیز به‌ترتیب شرکت تولید نیروی برق پرند مپنا با ۳۱،۰ درصد، شرکت تدبیرسازان سرآمد- نیروگاه سیکل ترکیبی ارومیه با ۱۸،۲ درصد، شرکت تولید برق سنندج مپنا-نیروگاه سنندج با ۱۵،۶ درصد و شرکت تولید نیروی برق منطقه مرکزی – نیروگاه شازند با ۱۲،۰ درصد تعلق دارد.