یک راه‌حل برای محصور نشدن بازار لوازم خانگی، صادرات است که البته معضلات موجود در واردات مواد اولیه و فقدان کیفیت لازم محصولات داخلی، مانعی بر سر راه صادرات به کشورهای غیر همسایه و رقابت با آنها است. همین نبود رقابت بین تولید‌کنندگان داخلی با خارجی‌ها منجر به انحصار شده و صنعت لوازم خانگی را به بلایی که بر سر صنعت خودرو آمد، دچار می‌کند.

برای به قدرت رسیدن این صنعت و آماده شدنش برای رقابت با تولید‌کنندگان خارجی، دولت باید حمایت خود را با حل مشکلات ارزی، تامین مواد اولیه و نظارت بر قاچاق بی‌رویه، نشان دهد.

چالش دیگری که در این صنعت گریبان‌گیر فروشندگان خرد شده است، حضور فروشگاه‌های بزرگ عرضه لوازم خانگی است که با حمایت مالی بانک ها، بازار را از دست کسبه این صنعت خارج کرده و سودهای کلانی به جیب می‌زنند و توازن در این بازار را بر هم زده‌اند.

به اسم مرزنشینان، به نفع قاچاقچیان

برای بررسی موضوع مجوز دولت به واردات کالای خارجی از طریق مرزنشینان به سراغ عباس هاشمی، دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی رفتیم. هاشمی در پاسخ به این سوال تیتر کوتاه که چرا واردات کالای خارجی از سوی تعاونی مرزنشینی، ته‌لنجی و کوله بر مشکلی ندارد اما عرضه آن از طرق دیگر قاچاق محسوب می‌شود، گفت: برای کمک به گردش اقتصادی در مناطق مرزی، طبق توافق با وزارت کشور، به مرزنشینان مجوز داده شد تا بتوانند به صورت محدود کالای خارجی وارد کنند اما متاسفانه بر سقف واردات این کالاها نظارتی وجود ندارد. انواع لوازم خانگی از این طریق بیش از سقفی که وزارت کشور و وزارت صمت در نظر گرفته بودند، وارد کشور شده و به سایر مناطق منتقل می‌شود.

دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی در مورد آسیب مراکز بزرگ عرضه این کالاها به فروشندگان خرد بیان کرد: مراکز بزرگ عرضه لوازم خانگی با همکاری بانک‌ها و امکان فروش اقساطی، سودهای فراوانی را به‌دست می‌آورند. مردم هم به دلیل کاهش قدرت خرید، ترجیح می‌دهند به این مراکز رفته و لوازم خانگی را از آنجا تهیه کنند. این موضوع سیاست‌های فروش واحدهای تولیدی را زیر سوال برده و آسیب زیادی به توزیع‌کنندگان خرد وارد می‌کند.

مدت هاست که تولید‌کنندگان داخلی لوازم خانگی با معظل تامین مواد اولیه دست و پنجه نرم می‌کنند. تاخیر در واردات مواد اولیه و هزینه بالای این مواد از یک طرف و بسته بودن دست تولید‌کنندگان برای افزایش قیمت کالاها از طرفی دیگر، بخش تولید را با مشکلات جدی رو به رو کرده است. از این رو تیتر کوتاه در مصاحبه با اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی به بررسی دلایل این وضعیت نابسامان و راه نجات از آن پرداخت.

وی در خصوص راه‌حل موجود برای مسئله تامین مواد اولیه توضیح داد: وقتی دولت می‌گوید من از تولید حمایت می‌کنم، نباید مواد اولیه را به دلار، به قیمت روز و در بازار بورس به تولید‌کننده بفروشد. تخصیص ارز برای واردات قطعه نباید مدت‌ها به طول انجامد که باعث متوقف شدن خط تولید شود. درحال‌حاضر تولیدکنندگان با وجود تمام این مشکلات، تولید را ادامه می‌دهند، اما به چه قیمتی؟ چرا کالای داخلی باید با کالای قاچاق مقایسه شود؟

وقتی دولت می‌گوید من از تولید حمایت می‌کنم، نباید مواد اولیه را به دلار، به قیمت روز و در بازار بورس به تولید‌کننده بفروشد

پازوکی در خصوص وضعیت رقابت تولیدکنندگان داخلی در بازار خارجی بیان کرد: تولید‌کننده اگر تا سال آینده صادرات نداشته باشه به مروز به ضرر خواهد رسید زیرا با افزایش قیمت نمی‌تواند سرپا بماند. تولید‌کننده باید سه شیفت کار کند تا بتواند بازار همسایه را به‌دست بگیرد. به دلیل قیمت تمام شده کالا برای ما، نمی‌توانیم در بازار همسایه رقابت کنیم. برای رقابت در بازار خارجی ابتدا مسئله قیمت تمام شده مطرح است و بعد از آن کیفیت. کیفیت بالای کالا، خدمات عالی سرویس و قیمت مناسب باعث می‌شود تا بتوان یک کالا را به نحو احسن به فروش رساند. ما امیدوار هستیم که دولت، تولیدکننده را حمایت کند که در نهایت هم توزیع‌کننده و هم مصرف‌کننده بهره ببرد.

ضربه سهمگین بانک‌ها به کسبه بازار لوازم خانگی

رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در رابطه با حمایت بانک‌ها از مراکز بزرگ عرضه لوازم خانگی گفت: امروز بانک‌ها به جای اینکه پول و سرمایه خود را در بخش تولید وارد کنند، در بخش توزیع سرمایه‌گذاری کرده‌اند. به کاسبان لوازم خانگی صفت دلال را نسبت می‌دهند اما در واقع دلال‌های اصلی، بانک‌ها هستند که پول و سرمایه خود را در مراکز بزرگ عرضه لوازم خانگی وارد کرده و با سود هنگفت به مردم کالا می‌فروشند. این موضوع باعث می‌شود که کسبه که سابقه چندین ساله دارد از کار بی‌کار شود.

سرمایه مملکت خرج توزیع می‌شود نه تولید

اکبر پازوکی همچنین افزود: ما در این پنج سال سلیقه مردم را تغییر دادیم، تابلوهای سر در مغازه هایمان را عوض کردیم و به تولیدی که در کشور شد بها دادیم و کالای داخلی را به فروش رساندیم، اما زمانی که به اداره دارایی مراجعه کردیم و درخواست کاهش یک درصدی مالیات را داشتیم، نه تنها مالیات کاهش پیدا نکرد بلکه بر مقدار قبلی نیز افزوده شد. ما در جامعه و بازار حضور داریم و مشکلات را از نزدیک می‌بینیم، بنابراین دلیل گلایه کردن ما این است که جلوی اشکالات گرفته شود. سرمایه‌ای که در این مملکت هست به سمت تولید برود نه به سمت توزیع.

وی در مورد کالاهای قاچاق یادآور شد: پاسخگوی ۹۰ درصد کالاهایی که در فضای مجازی به صورت قاچاق و فیک به فروش می‌رسند، با اتحادیه فروشندگان است و ضربه‌ای بزرگ به این بازار وارد کرده است.

سخن پایانی

بازار لوازم خانگی هم مانند بازار سایر کالاها برای به قدرت رسیدن نیازمند نگاه عادلانه و دست حمایتگر دولت است. حمایت دولت باید به گونه‌ای باشد که از تولید کننده و توزیع کننده تا مصرف کننده همگی سود ببرند. حل مسائل مربوط به نوسانات ارزی و تخصیص ارز، تسهیل واردات مواد اولیه، نظارت بر قاچاق کالا و ایجاد فرصت کسب درآمد و سود برای کلیه بخش‌های این صنعت، می‌تواند باعث افزایش تولید لوازم خانگی با کیفیت در داخل کشور شده و زمینه رقابت با سایر کشورها و افزایش صادرات را فراهم کند.